MNF - Election Manifesto 2023
Pathian leh Mipuite zarah Kum 2018 aṭangin Sawrkarna kan lo chelh ta a, hun khirh leh hun harsa – Covid-19 hripui leng, Ramri buai, Vawk pul hri, Lirnghing, Ram kang, Khawvel sum leh pai tlahniam, Raltlan chhawmdawl hna nen hun khirh tak kan hmachhawn a. Heng harsatna kan tawh karah hian Pathian hruainain ram leh hnam hmasawnna turin theihtawp kan chhuah zel a ni.
POLITICAL
1 Ni
13.09.2007-a UN
Declaration on the Rights of Indigenous People behchhanin Zofa / Zohnahthlak ram
hrang hranga ṭhendarha awmte thuneihna sang zawk neia rorelna pakhat hnuaia
awmkhawm turin hmalak chhunzawm a ni ang.
2 Kan unau
State dang leh rampawna awmte tan belhtlak leh innghahna tlak ni zel tur leh
Zoram hi Zofate
Jerusalem ni zel
turin hma kan la ang.
3 Mizote
Sakhua leh Hnam Dan, Ṭawng leh Nunphung vawnghim a, chawisang zel turin hma kan
la chhunzawm ang a, MNF sawrkarin a din Mizo Language Board pawh tihchangtlun zel a ni ang.
4 Kum 1986-a
MNF leh India sawrkar Inremna avanga tun thlenga remna leh muanna awm zui ta hi
vawn nun zel a; Peace
Accord-a thudah
la tihpuitlin loh awm apiang bawhzui leh tipuitling tura hmalak zel a ni ang.
5 Hnam Pasalṭha
leh Martar chhungte tan an hamṭhatna tur siam chhunzawm zel a ni ang.
Ramri
venhim leh humhalh hna kan chhunzawm ang a, MNF sawrkarin Boundary Committee a lo din tawh angin, ramri
chingfel tura hmalakna hi chhunzawm zel a ni ang. Ramri chhehvela chengte tan
hmasawnna chak taka kalpui zel a ni ang.
7 Inremna
Thuthlung angin Minority-te dikna leh chanvo humhalh a ni ang a, an hamṭhatna
tur leh an hmasawnna chak zawka kalpui a ni ang.
8 Inremna
Thuthlung angin Border
Trade tipuitling
tura hmalak chhunzawm zel a ni ang.
ADMINISTRATION
1 Sawrkar rin
ngam, Langtlang, Mawhphurhna la ngam leh hmachhawn ngam, Rorelna fel leh
thianghlim, Thuneihna semzai phal sawrkar ṭha, mi tin Huapzo tur, Mipui sawrkar
kan din chhunzawm ang a, UN Sustainable Development Goals tihlawhtling zel tur pawhin ṭan kan la chhunzawm ang.
2 MNF
Sawrkarin hlemhletna (Corruption) tibo tura a din Lok Ayukta hi chak leh zuala hnathawk turin
thuamṭhat zel a ni ang.
3 Langtlang
sawrkar ni zel turin, RTI
Act, 2005 hi mipuite
tana ṭangkai taka hman chhunzawm a ni ang.
4 Decentralization tihlawhtlin nan India Danpui Article 243 tlawhchhanin, AMC / LMC / LC / VC-te tichangtlung zelin, thuneihna tam zawk pek a ni ang a. Lunglei khawpuia LMC kan din angin, District khawpui dangah pawh a remchan dan angin Municipal Council/Board din zel a ni ang.
5 Sawrkar
hnathawk lak chungchangah a thiam, tling leh phute ngei lak an nih theih nan MPSC leh MSSSB-te thuam chak zel an ni ang.
6.
Tunlai
thiamna, e-governance
hmang ṭangkaiin
mipuite tan kawng hrang hranga awlsamna thlen zui zel tum a ni ang a. Tui bill,
electric bill, revenue tax, etc. online-a pek chhunzawm zel theih nan ṭanlak a
ni ang.
7.
Sawrkar
hnathawk, New
Pension Scheme hnuaia awm
mekte harsatna sukiang tura hmalak mek hi chhunzawm a ni ang.
8.
The Mizoram Land Revenue Act, 2013 vawi tam tak ennawn a ni tawh a; Land Reform lamah
hmathar lak a ni ang a; Mipuite phurrit chhawk zangkhai turin The Mizoram Urban Areas Rent Control
Act, 1974 ennawn a ni
ang.
9.
Contract
leh Supply hna pekah a theih chin chinah ram leilung fate duhsak bik an ni ang.
10. Lirthei chhiah lak dan MNF
sawrkarin a lo siamṭhat tawh angin, STA hnuaia Vehicle Replacement chungchang leh chhiah chi hrang
hrang lak danah mipui phurrit lo thei ang bera kalpui zel kan tum ang.
11. Sawrkar hnathawk chi hrang hrang
harsatna neite – Sipai bang, Muster Roll/Provisional Employee, CSS/Contract
Employee-te hamṭhatna
ngaihtuah chhunzawm zel a ni ang.
12. Assam Rifles insawn chhuak mekte
an insawn chhuah vek theih nan chak zawka hmalak zel a ni ang.
1.
Socio Economic Development Policy (SEDP) hnuaia hmalakna tur hrang hrang
ruahmante kalpui chhunzawm a ni ang.
2.
Kuthnathawktute
ṭanpuina leh khaichhuah nan Family Oriented SEDP kalpui chhunzawm zel a ni ang.
3.
Kuthnathawktute
dawmkanna mai bakah, awlsam leh man man zawka an Thlai tharte an hralh theih
nan sawrkarin a lei leh hralhna chungchang a buaipui (facilitate) ang a, Minimum Support Price leh Market Intervention Scheme-te hman ṭangkai a ni bawk ang.
4.
Thlai thar
sawngbawlna leh vawnṭhatna buatsaih tawhte tichangtlungin, Sawhthing leh thlai
dangte awlsam leh man man zawka hralh thei turin sawrkarin hma a la zel ang.
5.
Ṭhalaite
leh mahni kutkawih leh thiam thil hmanga eizawngten eizawnna ngelnghet an neih
theih nan Entrepreneurship
Scheme kalpui zel
a ni ang.
6.
Mizoram Building & Other Construction Workers Welfare member-ten hamṭhatna tam zawk
leh an chanvo dik tak an hmuh thuai theih nan hmalak chhunzawm a ni ang.
7.
Thlai thar,
Sa, Sangha etc. hrisel leh thianghlim ei tur kan hmuh theih nan, a zawrhna hmun
changtlung zawk siam belh zel tum a ni ang.
8.
Khawpui leh
thingtlanga cheng SHG hmeichhiate tan eizawnna kawhhmuh leh chhawmdawl kawngah
hmalak chhunzawm zel a ni ang.
HMASAWNNA RUHREL DIN (INFRASTRUCTURE)
1.
Kan
kawngpui neihsate hi ṭha taka enkawlin tihchangtlun chhunzawm an ni ang a,
Mizoram Sawrkar leh MoRTHten State leh National Highway an siam mek hi chak zawka kalpui a ni ang a. A theihna
apiangah tui kawng (waterway) siam a ni ang.
2.
Kuthnathawktute
tan an huan leh ram awlsam taka an kal pawh zung zung theihna tur atan
Economic/Agricultural link road siam belh bakah, a awmsate tihchangtlun
chhunzawm zel a ni ang.
3.
Thlawhna ṭumhmun
(airport) kan neih mek tichangtlung zelin, Chhim lam leh hmun dang remchangah
Airport kan neih theihna tura hmalakna kal mek chhunzawm a ni ang.
4.
Lunglei hi
tun aia khawpui pawimawh zawk ni turin hmalak a ni ang a, HPC/LMC chak zawk leh
changtlung zawk, Police Southern Range leh Sawrkar Office hrang hrangte
tichangtlung zel tura hmalak chhunzawm a ni ang. Pukpui Mausep rama University Campus tihpuitling thuai tura hmalak
zel a ni ang.
5.
Kawlphetha
(Hydro/Solar/Renewable Energy) siamchhuah lamah ṭanlak a ni ang a, District
khawpuite Solar
City/Town-ah siam
tura hmalak a ni ang. Aizawl khawpui chhunga electric hrui inzam hnawkte hi
mipuite him zawkna atan ABC Cable hmanga
thlak vek a ni ang.
6.
MNF Sawrkar
laia bul lo ṭan tawh, khualzin hipna tur Tourist Resort chi hrang hrang leh ṭhalaite tan zirna Skill Institutions-te changtlung zawka thuam belh
zel a ni ang.
7.
Mizoram
chawm zo ngei tur FCI
Kudam, Sairang
Dinthara sak mek te, eirawngbawlna Gas thunna lian - LPG Bottling Plant, Mualkhang-a mi tihchangtlun
nan Bigha 60-a zau ram lei fel tawhte leh Petrol/Diesel dahkhawlna lian (Oil
Depot) Sairang
Sihhmuia ruahman mekte hi tipuitling turin chak taka hmalak a ni ang.
8.
Mizorama lei hnuai hausakna haichhuak tura hmalak chhunzawm
a ni ang.
9.
Act East
Policy-in a rawn ken kawngpui ṭha, rail-head leh sumdawnna lian lo lut avanga
Mizo hnam chimrala kan awm theihna tur lakah inveng chungin theihtawpa hmalak a
ni ang.
MIPUI VANTLANG HAMTHATNA
1.
MLPC Act,
2014 hmanga Zu zawrh chu tihtawp a lo ni tawh a. Zu leh Ruihhlo bawiha tangte
enkawlna Jordan
Center, Seṭhawn tichangtlungin,
Kohhran, NGO leh mi ṭhahnemngaite hmalakna nen ṭang tlangin, a ṭul dan ang
zelin Re-habilitation
Centre thar pawh
din belh a ni ang.
2.
HIV/AIDS
laka inveng turin hmalak zel a ni ang a, a kai mekte thinhrikna tibo tura hma
lain, enkawlna ṭha zawk buatsaihin, ART, OST leh Care Center hrang hrang din
belh a ni ang.
3.
Zoram
Medical College leh Damdawi In dang te, CHC, PHC leh Health Center dangte
tihphuisui zel a ni ang a, Doctor leh Nurse indaih lohna sutkian zel a ni ang.
4.
MNF sawrkar
laia bul ṭan tawh, Mizoram
State Health Care Scheme hi ADB funding hmangin changtlung zawk leh phuisui zawka kalpui a ni
ang.
5.
Central
sawrkar pension scheme (IGNOAPS) nena ṭangkawpin changtlung zawka upaten Tar Pension an dawn theih nan hmalak a ni
ang.
6.
Naupang,
Hmeichhia leh Pianphunga harsatna neiten an dikna chanvo an chan theih nan chak
zawkin hmalak a ni ang a. Naupang dikna chanvo (MSCPCR), PwD leh Women Commission pawh tihphuisui a ni ang a, a nihna ang taka an kal
theih nan a ṭul ang zelin Dan siamṭhat ni
ang.
7.
Chanchinthar
puangzartu media hrang hrangte hmasawnna leh hamṭhatna tur ngaihtuah a ni ang
a, The Mizoram Accredited
Journalist Pension Scheme 2023 a hlawhtlin thuai theihna turin hmalak a ni ang.
8.
Khuarel
chhiatrupna avanga vanduaina tawkte tana chhawmdawlna, NDM Act, 2005 angin kalpui a ni ang.
9.
Nitin
mamawh - Gas,
Buhfai, Tui leh Electrichnianghnar taka kan dawn
chhunzawm zel theih nan hmalak a ni ang.
10. Khawpuia cheng, in hmun nei
loten an neih theih nan hmalak chhunzawm a ni ang.
11. Kohhran leh NGO-te nen ṭangrualin
Moral Reformation leh Zonunmawi Tlawmngaihna tlahniam zel hi chawi nung leh
turin hmalak a ni ang.
ZIRNA LEH ṬHALAITE HMAKHUA
1.
Kan
khawtlang nun milin Sikul kai hun leh Sikul Calendar ennawn a lo ni ta a. Hnam
dan leh khawtlang nun milin National Education Policy (NEP) kalpui a ni ang a, Quality Education nei ngei turin chak takin hma kan la chhunzawm ang.
2.
Zirlaiten Scholarship-a harsatna an tawhte sukiang
turin ṭanlak zel a ni ang a. Zirna sang zawk, Mizoram mamawh zir duhte tan
Sawrkar-in remchang a zawnpui zel ang.
3.
All India Service leh Central
Servicedanga ṭhalai
tam zawk an luh ve theih nan, zirna kawng hrang hrangah hmalak chhunzawm zel a
ni ang.
4.
MNF
sawrkarin vantlang
enkawl Zirna In dinhmun
sang zawka a hlankai tawh leh hlankai mekte tichangtlung tura hmalakna
chhunzawm zelin, Zirlaite hamṭhatna hrang hrang, residential school, smart
classroom siam belh a ni ang a. Zirtirtu indaih lohna pawh siamrem zel a ni
ang.
5.
UGC duh dan
zulzuiin State
University kan neih
thuai theih nan hmalak chhunzawm a ni ang a, Medical, Paramedical, Engineering,
Technology leh Management zirna changtlung zawk kan neih
theih nan hmalak chhunzawm a ni ang.
6.
Ṭhalaite
kawng hrang hranga an thiamna leh theihna tipung a, lemziak, thlalak leh film lama hmasawnna tura ruahmanna siamin, eizawn nan an
hman theih turin hmalak chhunzawm a ni ang.
7.
Sports
kawng hrang hrangah tun aia hma kan sawn theihna atana Mizoram State Sports Policy 2019 thar kan siam hmangin hmalak a
ni ang a, Infiamna hmanrua leh hmunhma bakah Infiammite hamṭhatna tam zawk
ruahmansak zel an ni ang.
8.
Zirlai
thiam thei leh tiṭhate tan lawmman (Incentive Award) siamin, hma an sawn zel theih nan kawng kawhhmuhin ṭanpui
an ni ang.
9.
Zirlai, a
mamawhtute tan District Headquarters leh hmun remchang dangah Hostel siam belh zel tum a ni ang.
10. Armed Battallion thar siam belh tura hmalak a ni
ang a. Police 600 lakna tur sanction fel vek tawh pawh tihpuitlin thuai a ni
ang.
11. Youth Oriented SEDP buatsaih a ni ang a, ṭhalai
mahni kutkea eizawn tum leh ruahmanna nei thate (entrepreneurs) tan, project
siama bul an ṭanna tur SEDP hnuaiah ruahmanna siam thar a ni ang.
PATHIAN LEH KAN
RAM TAN
Kum 2023 MLA inthlanpui kan lo hmachhawn leh dawn ta a. MNF-in sawrkarna kan chang leh a nih chuan hengte hi kan hmachhawp leh ngaih pawimawh turte an ni:
Comments
Post a Comment